دکتر سیده مریم فاطمی – متخصص طب سنتی

به‌ صورت کلی فشارخون به مزاج کلی و مزاج اعضای بدن به خصوص به اعصابی که ارتباط مستقیم با قلب دارند، بستگی دارد. در طب جدید اذعان می‌شود که با افزایش سن فشار خون بالا می‌رود، طب سنتی نیز معتقد است که هر چه سن بالاتر می‌رود طبیعت بدن به سمت سردی و خشکی متمایل می‌شود.
در طب سنتی هم مزاج کلی و هم مزاج اعضا در افزایش فشار خون دخیل است.

در فشارخون بالا بسیاری علائمی ندارند که این نوع بیشتر در بیماری‌های سرد و غلبه اخلاط سرد دیده می‌شود. گروهی از بیماران علامت دار شده و بیماری شان پر سر و صدا می  شود و با سردرد یا سرگیجه برافروختگی صورت قرمزی چشم ها خونریزی بینی ادرار پررنگ احساس خستگی مراجعه میکنند .که با سومزاج گرم شباهت دارند . دسته دیگری از بیماران با تنگی نفس وتپش قلب مراجعه میکنند که میتواند ناشی از ریح یا باد و همراه با اختلالات گوارشی باشد. گاها فشار خون در شرایط خاصی و با هیجانات روحی روانی بالا می رود.

رابطه مزاج و فشارخون

باید دانست که درسوء مزاج هاو بدانباشت مواد غلیظ و یا رقیق فرد به سمت بیماری‌های متابولیک از جمله فشار خون می‌رود. اختلالات رگ، اختلالات قلب ناشی از سوء مزاج که به پمپ بدن معروف است، اختلالات مایع داخل رگ و اختلالات اعضای مشارکتی که هم با قلب و هم با بدن ارتباط دارد، سبب بیماری فشار خون می‌شود.

عامل زمینه‌ای فشار خون

تصلب شرائین که موجب خشک شدن جدار رگ می‌شود، عامل زمینه‌ای فشار خون است. خشکی جدار رگ می‌تواند ناشی از ورود سودا یا صفرا در جدار رگ باشد، از طرفی انقباض رگ می‌تواند موجب فشار خون شود.
اگر فشار خون را گرفتگی و انسداد ناکامل در رگ تعریف کرده باشیم، این بیماری از درون به رگ فشار وارد می‌کند. در طب سنتی علاوه بر فشار وارد شده، دیواره عروق هم مدنظر است، اگر این دیواره تحت عواملی نازک یا ضخیم شود، فرد را مستعد فشار خون بالا می‌کند.
به‌صورت کلی فشارخون به مزاج کلی و مزاج اعضا بدن به خصوص اعضایی مانند اعصاب که ارتباط مستقیم با قلب دارد گوارش ریه و دستگاه ادراری تناسلی بستگی دارد.
جنس جدار شریان ورید از بافت عصبی است یعنی قابلیت کشیدگی و ارتجاع دارد که با وجود کشش زیاد پاره نمی‌شود، پس عصبانیت با تحریک عروق می‌تواند باعث انقباض و انسداد رگ‌ها شود.

نقش اعضای گوارشی مانند کبد و معده بر فشار خون

اگر اعضا گوارشی انسان به درستی کار نکنند، یبوست پدید می‌آید و عدم دفع سموم در بدن سبب افزایش فشار خون می‌شود. اختلالات کلیه نظیر بالا و پایین رفتن املاح معدنی سبب می‌شود که سدیم در بدن جمع شود و بدن نتواند بار نمک خود را دفع کند و همین سبب بالا رفتن فشار خون خواهد شد.

عوامل زیر در بروز این نوع افزایش فشار خون مؤثرند:

سن

مطالعات مختلف نشان داده که سیر پیش‌رونده افزایش فشار خون با افزایش سن ارتباط دارد.

ژنتیک

اثبات شده که عوامل ژنتیکی که به‌ارث می‌رسند با افزایش فشار خون ارتباط دارند.

نژاد

سفید‌پوستان و نژاد هند و اروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می‌شوند.

عوامل محیطی

مانند چاقی، الکل، نمک زیاد (نمک تصفیه‌شده) و استرس و ویژگی‌های شخصیتی نیز مؤثر هستند.

برخی از مبتلایان به فشار خون افزایش‌یافته علت مشخصی برای بیماری خود دارند که به این نوع، افزایش فشار خون ثانویه گفته می‌شود؛ باید توجه داشت که بیماران دچار فشار خون بالا در طب نوین اکثراً پاسخی نگرفته و صرفاً برای جلوگیری از افزایش فشار خون به‌طور دائم نیازمند مصرف دارو‌های شیمیایی هستند که به‌معنای کنترل بیماری و نه درمان آن است.

درمان بیماری افزایش فشار خون

از منظر طب ایرانی، افزایش فشار خون بر اثر گرفتگی یا کاهش الاستیسیته عروق در مغز، کبد، قلب، ریه، معده، کلیه، عروق پا، روده‌ها یا هر عضو دیگری به‌وقوع می‌پیوندد ضمن آنکه بیماری‌های زمینه‌ای یا شرکی مانند دیابت، تیروئید کم‌کار (غلبه شدید بلغم) و… نیز می‌توانند به‌عنوان مبدأ بیماری در نظر گرفته شوند.
در هر صورت طبیب مسلط به طب سنتی ضمن یافتن علت، به درمان موضع یا بیماری شرکی مورد نظر پرداخته و با بازگرداندن سلامتی به عضو یا از میان بردن بیماری زمینه‌ای موفق به کنترل بیماری افزایش فشار خون خواهد شد.